Εργαστήριο: Πώς γεννιέται ένα βιβλίο

Το Πώς να φτιάξω μια ιστορία που δεν μοιάζει με καμία! – Εργαστήριο βιβλίου είναι μια δράση μυθοπλασίας και εικονογράφησης με στόχο την παραγωγή βιβλίων. Τη δράση  υλοποιεί η βραβευμένη συγγραφέας-εικονογράφος Λιάνα Δενεζάκη και απευθύνεται σε νηπιαγωγούς και εκπαιδευτικούς της πρωτοβάθμιας. Μέχρι σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί περισσότερα από 700 δια ζώσης εργαστήρια βιβλίου σε σχολεία της Ελλάδας και του εξωτερικού κι έχουν εκτυπωθεί χιλιάδες αντίτυπα που κατέληξαν στα χέρια των μικρών δημιουργών!

Το θέμα της ιστορίας που θα προκύψει, θα έχει προσυμφωνηθεί με τον εκπαιδευτικό της τάξης ή θα είναι ελεύθερο και αποφασιστεί από τους μικρούς μαθητές. Διαφορετικότητα, φιλία, περιβάλλον είναι μερικά από τα πιο αγαπημένα τους θέματα.

Η δράση πραγματοποιείται δωρεάν, ενώ το κόστος καλύπτει αποκλειστικά τα έξοδα της επιμέλειας και της εκτύπωσης των αντιτύπων που θα πάρουν τα παιδιά που δηλώσουν ενδιαφέρον για να το αποκτήσουν. Ελάχιστη έκδοση: 20 αντίτυπα

Πώς προστατεύονται τα προσωπικά δεδομένα των παιδιών;

Η δράση πραγματοποιείται με εντολή του σχολείου, αφού έχει πάρει τη σύμφωνη γνώμη των γονέων. Το βιβλίο εκδίδεται σε περιορισμένο αριθμό αντιτύπων που καλύπτουν αποκλειστικά τις ανάγκες της τάξης και του σχολείου.

Το εργαστήριο χωρίζεται σε δύο μέρη:

Πρώτη ενότητα: Μυθοπλασία

Τα παιδιά μέσα από το τραγούδι των Παραμυθοκαρτών και την «ανάγνωση» επτά εικονογραφημένων παραμυθοκαρτών-τυχαία επιλεγμένων και, φυσικά, όχι κάθε φορά ίδιων-, αξιοποιούν την πρότερη αναγνωστική εμπειρία και τα βιώματά τους, συνεργάζονται και δομούν μια ιστορία την οποία στη συνέχεια θα εικονογραφήσουν ενώ παράλληλα κατανοούν τα στάδια παραγωγής και έκδοσης ενός βιβλίου.

Μέσα από αυτή τη διαδραστική και παιγνιώδη διαδικασία τα παιδιά, καθοδηγούνται να σμιλεύσουν τους ήρωες κι έπειτα να τους εμπλέξουν σε περιπέτειες, καθορίζοντας τα ίδια την πλοκή και την εξέλιξη της δράσης τους. Έτσι, καλλιεργείται η φαντασία και η κριτική τους σκέψη, αναπτύσσεται η ενσυναίσθηση, ενθαρρύνεται η συνεργασία περνώντας από την αφήγηση, στη ζωγραφική απεικόνιση-αναπαράσταση των ιστοριών τους ή ακόμα και τη θεατρική μεταφορά.

Με τη βοήθεια των Παραμυθοκαρτών τα παιδιά ανακαλύπτουν ένα συνδετικό κρίκο που τα ενθαρρύνει να φτάσουν σε μια δική τους θεώρηση του κόσμου, ερμηνεύοντας τις διαφορετικές οπτικές με τις οποίες κάθε παιδάκι βλέπει την κοινωνία και κατανοεί τη διαφορετικότητα που υπάρχει γύρω μας αναπτύσσοντας ιδιαίτερα το αίσθημα της αποδοχής.

Δεύτερη ενότητα: Εικονογράφηση

Χωρίζουμε την ιστορία μας σε σκηνές. Τα παιδιά αποφασίζουν ποια είναι τα βασικότερα σημεία της ιστορίας που αξίζει να εικονογραφηθούν. Τα τοποθετούμε σε μια γραμμική χρονολογική σειρά και ξεκινούν τη δημιουργία.

Ποιοι είναι οι στόχοι της δράσης;

Ο στόχος μας είναι οι μαθητές, αξιοποιώντας την πρότερη αναγνωστική εμπειρία και τα βιώματά τους, να δημιουργήσουν μια δομημένη φανταστική ιστορία, κατανοώντας τα βήματα που χρησιμοποιήσαν για να την πλάσουν και να της δώσουν έναν τίτλο. Έτσι, τα παιδιά:

• Αποφασίζουν για την πλοκή και της εξέλιξης της ιστορίας
• Ανταλλάσσουν απόψεις, συζητούν, εκφράζονται ελεύθερα,
• Παρουσιάζουν τις ιδέες τους
• Συμμετέχουν και συνεργάζονται
• Επινοούν λύσεις στα προβλήματα του ήρωα
• Αναγνωρίζουν και περιγράφουν τα συναισθήματα των ηρώων
• Αποκτούν αυτοπεποίθηση, καθώς όλες οι ιδέες αξιοποιούνται
• Αξιολογούν τη στάση των ηρώων και -αν χρειαστεί- τους κριτικάρουν και τους «αλλάζουν». Έτσι, εάν θεωρούμε ότι κάποιος είναι «κακός» εκ προοιμίου αλλά κατά τη διάρκεια της ιστορίας ανακαλύψουμε ότι δεν είναι και τόσο «κακός χαρακτήρας» αλλά παρασύρεται από τη ζήλεια του ή τον θυμό του – ίσως ο ήρωάς μας του φέρθηκε άσχημα στο παρελθόν-, τότε αρχίζουμε να τον βλέπουμε με συμπάθεια και προσπαθούμε να του βρούμε τρόπους για να διαχειριστεί τα συναισθήματά του και να μάθει το πώς να κάνει φίλους. Κατά τη διάρκεια της μυθοπλασίας, ίσως χρειαστεί τα παιδιά, να επαναπροσδιορίσουν κάποιες από τις ιδέες τους και να τις αλλάξουν «ζυγίζοντας» ποια εκδοχή τους ταιριάζει περισσότερο. Παράγοντας έργο, δηλ. ιστορία, αφήγηση, γραπτό λόγο, αξιοποιείται και ο ετερογενής παράγοντας της γλώσσας με τις κοινωνικές, γεωγραφικές και υφολογικές παραλλαγές της. Κατά τη σύνθεση των ιστοριών επιλέγουμε να κατευθύνουμε τα παιδιά σε έναν κόσμο όπου κάποιο από τα πρόσωπα της ιστορίας μπορεί να διαφέρει από το σύνολο, πράγμα που ίσως του δημιουργεί δυσκολίες. Καλούμαστε να τον εντάξουμε και να τον συμφιλιώσουμε με τα «εμπόδια» που τον κρατούν μακριά από το «…έζησαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα».

Διαλεκτολογία: υποκατηγορία της γλωσσικής θεώρησης που μέσα από τη σύνθεση των διαλογικών τμημάτων της ιστορίας μας τα παιδιά αναγνωρίζουν φωνολογικά και φωνητικά τις λέξεις, τους φθόγγους κ.α.